Basın Konseyi Oluşumu

Basın Konseyi, Türkiye'de faal gazetecilerin kurdukları, bağımsız niteliğe sahip olması için tüzel kişiliğe haiz bulunmayan, iletişim özgürlüğü, meslek etiği ve ilkelerini savunan bir özdenetim kuruluşudur. Basın Konseyi'nin başkanı Oktay Ekşi'dir.
1986 yılında, medyanın apolitikleşme ve magazinleşmeye kaymasıyla oluşan sorunları, ilkesiz yayıncılık anlayışını gidermek ve basın alanında meslek ilkeleri teşkil ederek bir özdenetim kuruluşu oluşturmak gayesiyle Oktay Ekşi, Hasan Cemal, Güneri Cıvaoğlu, Yalçın Doğan, Teoman Erel, Orhan Erinç, Yurdakul Fincancı, Güngör Mengi, Rauf Tamer bir grup oluşturdular. Bu grup bir taslak hazırlayarak medya mensuplarına sundu. Konsey fikrine Ugur Mumcu, İlhami Soysal, Nail Güreli karşı çıktılar. TGS, ÇGD, FMD üyeleri bu gruba katılmadı.
6 Şubat 1988'de Basın Konseyi resmen kuruldu. İlk katılımlar 627 gazeteciyle gerçekleşti. Tüzel kişiliği olmayan ve Basın Konseyi Sözleşmesi'ne dayanan gönüllü bir oluşumdur. Basının temsili ve özdenetimini sağlar. Okuyucu ve basın içinden seçimle gelen üyeler ile medya kuruluşlarının temsilcilerinden teşekkül eden bir Yüksek Kurulu bulunmaktadır. Bu Yüksek Kurul, medyadaki yayınlarla veya gazetecilerle ilgili şikayetleri Basın Konseyi Sözleşmesi ve 16 maddelik Basın Meslek İlkeleri çerçevesinde değerlendirerek kamuoyuna duyurur. Başvurular hakkında "şikayetin yersizliği" ile ihlalin derecesine göre "uyarı" veya "kınama" kararları alabilir. Bu açıdan müeyyidesi manevidir. Basın Meslek İlkeleri şu şekilde düzenlenmiştir:
1. Yayınlarda hiç kimse; ırkı, cinsiyeti, yaşı, sağlığı, bedensel özrü, sosyal düzeyi ve dini inançları nedeniyle kınanamaz, aşağılanamaz ve hor görülemez.
2. Düşünce vicdan ve ifade özgürlüğünü sınırlayıcı, genel ahlak anlayışını, din duygularını, aile kurumunun temel dayanaklarını sarsıcı ya da incitici yayın yapılamaz.
3. Kamusal bir görev olan gazetecilik ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Diğer ilkeler özetle şu şekildedir:
Kişiler ve kuruluşlar küçük düşürülmeyecek, özel yaşamlar yayın konusu edilmeyecek, soruşturulmadan haber yazılmayacak, gizlilik, özel haberde kaynak belirtme, hiç kimsenin suçlu ilan edilmemesi, suç isnadı yapılmaması, habercilikte yanlış yöntemler kullanılmaması, şiddete özendirmeme, ilanların belirtilmesi, cevap ve tekzip hakkına saygı.